De kankerbehandeling is achter de rug

Een radiotherapie of chemotherapie doorlopen is een zwaar fysiek en mentaal proces. Na afronding van de therapie hebben jij en je naasten tijd nodig om alles te verwerken en opnieuw stabiliteit te zoeken in het leven.
Maar als je voldoende hersteld bent van de kankerbehandeling zal je misschien willen weten hoe het met je vruchtbaarheid is gesteld. Daarvoor kan je in het CRG terecht. Via enkele onderzoeken kunnen we proberen na te gaan wat het effect van een kankerbehandeling op je vruchtbaarheid is geweest.
We kunnen dat trouwens ook doen voor jongeren die als kind een kankerbehandeling ondergingen: vanaf de puberteit is het mogelijk om hun vruchtbaarheid te onderzoeken en op te volgen.

Voor een afspraak of meer informatie: contacteer de coördinator oncofertiliteit.

Heb je een concrete kinderwens, dan vind je in ‘Wat bij kinderwens’? welke opties je hebt en wat de alternatieven zijn bij het onverhoopte verlies van je vruchtbaarheid.

Zoals we gezien hebben in Wat is gonadoxiciteit? zijn de eierstokken van een vrouw bijzonder gevoelig voor de effecten van chemotherapie en bestraling. Hierdoor loopt een meisje of jonge vrouw het risico om na een kankerbehandeling vroegtijdig in menopauze te gaan.
Vroegtijdige menopauze maakt je helaas bijna altijd volledig onvruchtbaar. Bovendien kan het aan de basis liggen van andere gezondheidsproblemen: vaginale droogte, libidoverlies, op langere termijn osteoporose en een verhoogd risico op hart- en vaatziekten.
De opvolging van uw hormonale status en vruchtbaarheid na de kankerbehandeling is daarom erg belangrijk.

Het is moeilijk te voorspellen wanneer je menstruatie spontaan zal herstellen na een kankertherapie. Dat verschilt sterk van vrouw tot vrouw en is afhankelijk van verschillende factoren, zoals de dosis van de chemotherapie, je leeftijd, de resterende eicelvoorraad, enz. De terugkeer van je menstruatie kan maanden op zich laten wachten, soms nog langer.
Natuurlijk is het meestal een positief signaal als na afloop van de kankerbehandeling je menstruatiecyclus spontaan herneemt. Maar ook dan kunnen we uit dat feit niet zomaar concluderen dat je reproductieve functie opnieuw volledig normaal is. Het is mogelijk dat je regelmatig menstrueert maar toch dreigt in vroegtijdige menopauze te gaan. Ook zal het gebruik van hormonale contraceptie het optreden van een premature menopauze maskeren.
Om echt uitsluitsel te krijgen over de staat van je vruchtbaarheid zijn een bijkomend bloedonderzoek en echografie van de eierstokken dus noodzakelijk.
Een bloedafname laat ons toe om een gedetailleerde hormonenbalans op te stellen. De belangrijkste waarden die we meten zijn die van FSH en AMH (Anti-Mulleriaan hormoon).
FSH (follikelstimulerend hormoon) is het hormoon dat de eicellen in de eierstokken laat rijpen. Als het bloedonderzoek een normale FSH-waarde te zien geeft, dan wil dat zeggen dat er eicelrijping plaatsvindt. De (AMH)-waarde geeft dan weer informatie over hoeveel primordiale follikels de eierstokken nog bevatten.
Na het bloedonderzoek toetsen we de resultaten daarvan af aan een echografische telling van de follikels in de eierstok(ken). Die echografische controle van de eierstokken verloopt via de vagina.
De CRG-gynaecoloog zal de resultaten van beide onderzoeken met u bespreken en mogelijke behandelingen voorstellen.

Als uit de onderzoeken na je kankerbehandeling is gebleken dat je eierstokken normaal functioneren, is het zeer belangrijk dat je de tests geregeld opnieuw laat uitvoeren. Je loopt namelijk het risico om veel sneller in menopauze te gaan dan vrouwen die geen kankerbehandeling hebben ondergaan, omdat je eicelreserve aangetast kan zijn.

Het team Oncofertiliteit raadt aan om je eventuele kinderwens niet uit te stellen, maar te concretiseren zodra je gezondheid een zwangerschap toelaat. In de praktijk verloopt er gemiddeld een tweetal jaar tussen het einde van de kankerbehandeling en de actieve poging om zwanger te worden. Die termijn is evenwel afhankelijk van het type kanker dat je gehad hebt en wordt bepaald in samenspraak met je oncoloog.
Als je menstruatiecyclus herneemt na de kankerbehandeling, maar je bent nog (lang) niet toe aan een kind, heb je nog een andere optie om jezelf te beschermen tegen het risico van een vervroegde menopauze. Je kan een gedeeltelijke vruchtbaarheidsbehandeling ondergaan: hormonale stimulatie van de eierstokken, gevolgd door een eicelpick-up en de vriesbewaring van eicellen.
Als je een partner hebt met wie je samen kinderwens hebt, kan je je eicellen ook laten bevruchten met zijn sperma en de embryo’s die daaruit voortkomen, laten invriezen.
Zie De kankerbehandeling start weldra.

Let wel! Het team Oncofertiliteit zal een hormonale stimulatie pas opstarten als we daarvoor de goedkeuring hebben van je oncoloog of hematoloog.

Eicellen gezocht
voor wetenschappelijk onderzoek

Ben je een gezonde vrouw tussen 18 en 37 jaar?
Dan kan jij ons misschien helpen.